• Um Málráðið
    • Ráðslimir
    • Starvsnevnd
    • Starvsfólk
    • Arbeiðssetningur
    • Norðurlendskt samstarv
    • Ársfrágreiðingar
  • Málpolitikkur
    • Málmørk
    • Navnanevndin
    • Staðarnavnanevndin
  • Amboð
    • Orðalistar
    • Orðabøkur
    • Fólkanøvn
    • Stavsetingarreglur
  • máltænasta
    • Máltáttur
    • Málnevndarbrøv
    • Orðafar
    • Mangan spurt
  • Tíðindabræv
    • Áður send tíðindabrøv
  • Dansk Sprognævn
  • Finska språkbyrån
  • Grønlandsk Sprognævn
  • Íslensk málnefnd
  • Norsk Språkråd
  • Svenska Språkrådet
  • Mál í Norðurlondum
    • Áland
    • Danskt
    • Finskt
    • Grønlendskt
    • Íslendskt
    • Norskt
    • Sámiskt
    • Svenskt

Sámiskt


Sámiska búøkið, Sápmi, røkkur frá eysturstrondini á Kolahálvoynni, um alt Norðurnoreg, inn í Norðurfinnland og Norðursvøríki suður til Jämtlands og Idre. Í hesum øki verða talað fleiri mál og málføri.

Í Sápmi eru um leið 60.000 sámar. Av teimum búgva uml. 35–40.000 í Noregi, 6000 í Finnlandi, 15–20.000 í Svøríki og 2000 í Russlandi.

Sámiska málið verður vanliga býtt í trý máløki: eystursámiskt, miðsámiskt og suðursámiskt. Vert er at hava í huga, at sámisku málmørkini ganga ikki eftir nøkrum ríkismarki.

Til tey eystursámisku málini hoyra enaresámiskt, sum verður talað í Finnlandi, um Enare leiðina, og skoltsámiskt, sum verður talað í Finnlandi og Russlandi. Onnur mál, sum verða talað á Kolahálvoynni, eru kildinsámiskt, akkalasámiskt og tersámiskt.

Miðsámiskt kunnu vit býta sundur í eitt norðursámiskt og eitt lulesámiskt øki. Upp í norðursámiskt kemur sjósámiskt, sum verður talað á norsku strondini, finnmarkarsámiskt, sum verður talað í Finnmørkini í Noregi (m.a. Guovdageadnu/Kautokaino og Káráˇsjohka/Karasjok) og á marknaleiðum finskumegin (m.a.Ohcejohka/Utsjoki) og eisini tornesámiskt, sum verður talað norðan fyri Jiellevárri/Gällivare í Svøríki og á marknaleiðunum finsku- og norskumegin. Onnur miðsámisk mál eru lulesámiskt, sum verður talað í Jåhkåmåhkke/Jokkmokk í Svøríki og Divtasvuodna/Tysfjord í Noregi umframt arjeplogssámiskt, sum talað verður á arjeplogsleiðini.

Av suðursámiskum er at nevna umesámiskt, sum verður talað í Västerbotten og Jämtlandi.

(Kelda: Norðurlandamál við rótum og fótum)

Leinki

Norðurlandamál við rótum og fótum
http://norden.diva-portal.org/smash/get/diva2:700884/FULLTEXT01.pdf

http://www.norden.org/da/fakta-om-norden/sprog 

Málráðið
Handan Á 5
100 Tórshavn
Tlf. +298 312397
malrad@malrad.fo
© MÁLRÁÐIÐ. Øll rættindi ognað.
Forritað hevur Faroe Media